Mars je u narodu poznat kao Crvena planeta zbog svoje izrazito zahrđale boje. Boja planete može se vidjeti i golim okom sa Zemlje, pojavljuje se na noćnom nebu kao da je crvena zvijezda.
Podaci Google Trendsa pokazuju da su ljudi znatiželjni da saznaju zašto je ova planeta crvena.
Nedavne pretrage možda su povezane s teorijom virusne zavjere na TikTok-u koja je lažno tvrdila da je Mars crven jer su ljudi uništili planetu u nuklearnom ratu.
Prema trenutnoj nauci teorija je lažna. Mars je crven zbog načina na koji je nastao milijardama godina unazad još kada je Sunčev sistem bio mlad.
Mars je crven iz dva glavna razloga: svoje površine i atmosfere.
Površina
Površina Marsa prekrivena je česticama oksida željeza. Željezni oksid je isti spoj koji rđi daje crvenu boju.
Mars ima toliko gvožđe oksida na svojoj površini jer je planeta manja i ima slabiju gravitaciju od Zemlje.
Kada su se planete formirale prije otprilike četiri milijarde godina, njihove površine bile bi sačinjene od paklenih okeana rastopljenih stijena i metala - uključujući željezni oksid koji se javlja u prirodi.
Veća veličina Zemlje i jača gravitacija značili su da je rastopljena stijena u ranim danima bila pod većim pritiskom, što je rezultiralo višim temperaturama.
To je pretvorilo željezov oksid u tečnost i dovelo do toga da se spusti do srži planete, vjeruju naučnici.
Mars, budući da je bio manji, nije postigao iste temperature. Oksid gvožđa je ostao stabilan, nije toliko potonuo, što je kao rezultat danas raširenije po planeti.
Ovo objašnjenje datira iz studije Davida Rubieja i kolega sa Univerziteta u Bayreuthu u Njemačkoj iz 2004. godine.
John Murray, planetarni naučnik sa Otvorenog univerziteta u Milton Keynesu, u Velikoj Britaniji, rekao je tada časopisu Nature: "Ne znam ni za jedno drugo objašnjenje Marsove hrđe."
Atmosfera
Drugi razlog za crvenilo Marsa je njegova atmosfera. Marsovu atmosferu opsežno je analizirao NASA-in rover Curiosity koji je sletio na Crvenu planetu 2012.
Naučnici su otkrili da se atmosfera Marsa na površini sastoji od 95 posto ugljičnog dioksida, 2,6 posto azota, 1,9 posto argona, 0,16 posto kisika i 0,06 posto ugljen-monoksida.
Atmosfera Marsa djeluje crveno, jer se toliko prašine željeznog oksida na planeti raznese u ogromnim olujama.
Ove oluje prašine događaju se svake godine, a neke su toliko velike da pokrivaju područja veličine kontinenata i mogu trajati i tjednima.
Neki, koji su rjeđi, kruže čitavom planetom i doveli su do toga da NASA roveri prestanu da rade.
Još jedan razlog zbog kojeg Marsova atmosfera izgleda crveno je složeniji i uključuje način na koji se sunčeva svjetlost odbija od planete.
Marsova atmosfera je tanja od zemljine, što je jedan od razloga zašto ljudi tamo ne bi mogli preživjeti bez skafandera. Zbog ove tanke atmosfere, sunčeva svjetlost koja se odbija od Marsa izgleda crveno zbog fenomena poznatog kao Rayleighovo rasipanje - ili nedostatka istog.
Rayleighovo rasipanje se događa kada svjetlost pogodi čestice manje veličine od valne dužine te svjetlosti, poput čestica plina u Zemljinoj atmosferi. Ovaj proces ima tendenciju da raspršuje plavu svjetlost i to je isti razlog zbog kojeg Zemljino nebo danju izgleda plavo.
Na Marsu ima manje plina za interakciju sunčeve svjetlosti, pa se Rayleighovo rasipanje ne događa toliko.
Suprotno tome, na Marsu postoji proces koji se naziva Mie raspršenje, u kojem sunčeva svjetlost pogađa čestice otprilike iste veličine kao talasna dužina te svjetlosti - poput čestica oksida željeza.
Ovaj proces skreće plavu svjetlost manje od crvene, prema objašnjenju objavljenom na StackExchange-u i citiranom Eriita Jones sa Univerziteta Južne Australije.
Pročitajte više: Prvi svemirski hotel trebao vi se otvoriti 2027. godine
